การเทศน์มหาชาติ
๑๓ กัณฑ์
มหาเวสสันดรชาดกมหาเวสสันดรชาดก
แบ่งออกเป็น ๑๓ กัณฑ์ (ตอนหรือบท) เนื้อความทั้ง ๑๓ กัณฑ์มีดังต่อไป
๑. กัณฑ์ทศพร
กัณฑ์ว่าด้วยพร ๑๐ ประการ
ที่พระอินทร์ประทานแก่พระนางผุสสดีก่อนที่พระนางจุติจากสวรรค์มาบังเกิดเป็นพระมารดาของพระเวสสันดรโดยเริ่มเรื่องว่า
เมื่อพระพุทธองค์เสด็จจากเวฬุวนาราม นครราชคฤห์
ไปโปรดพระประยูรญาติที่กรุงกบิลพัสด์นั้น พระประยูรญาติผู้ใหญ่ไม่ยอมถวายบังคม
เพราะเห็นว่าพระพุทธองค์มีพระชนม์มายุน้อยกว่า
พระพุทธองค์จึงแสดงปาฏิหาริย์ให้พระองค์ลอยอยู่เหนือพระเศียรพระประยูรญาติ
บรรดาพระประยูรญาติมิอาจทรงมานะทิฐิอยู่ได้จึงพร้อมกันถวายบังคม
๒. กัณฑ์หิมพานต์
กัณฑ์ที่พระมัทรีตรัสเล่าถึงป่าหิมพานต์ถวายพระเวสสันดรว่าเป็นที่รื่นรมย์น่าอยู่อาศัย
เล่าเรื่องย้อนหลังถึงพระนางผุสสดีพระมารดาของพระเวสสันดรจุติลงมาเกิด
และได้เป็นมเหสีของพระเจ้ากรุงสญชัย มีโอรสคือพระเวสสันดร
ครั้งหนึ่งพระเวสสันดรได้ประทานช้างปัจจัยนาเคนทร์
อันเป็นช้างคู่บ้านคู่เมืองให้แก่ชาวเมืองกลิงคราษฎร์ ชาวเมืองสีวีราษฎร์ไม่พอใจ
จึงประชุมกันกล่าวโทษพระเวสสันดร
จนพระเจ้ากรุงสญชัยต้องเนรเทศพระเวสสันดรออกจากเมือง
พระมัทรีพระมเหสีของพระเวสสันดรขอตามเสด็จไปอยู่ป่าด้วย
๓. ทานกัณฑ์
พระเวสสันดรบำเพ็ญทาน
แล้วเสด็จออกจากเมืองพร้อมพระมัทรีพระชาลี (โอรส) พระกัณหา
(ธิดา)จะเสด็จไปยังเขาวงกต
๔. กัณฑ์วนปเวสน์
พระเวสสันดรเสด็จผ่านเมืองเจตราษฎร์
กษัตริย์เจตราษฎร์ เชิญพระเวสสันดรให้ประทับ ณ เมืองเจตราษฎร์ แต่ไม่ทรงรับ
จึงชี้ทางไปสู่เขาวงกต
และให้พรานเจตบุตรรักษาต้นทางไม่ให้ผู้ใดมารบกวน พระเวสสันดร พระมัทรี
และพระโอรสธิดา ต่างทรงผนวชเป็นดาบส และประทับ ณ อาศรมในบริเวณเขาวงกต
๕. กัณฑ์ชูชก
กล่าวถึงชูชกพราหมณ์เฒ่าได้นางอมิตตดาสาวรุ่นเป็นเมีย เพื่อชดใช้แทนเงินที่บิดามารดาเป็นหนี้ชูชก
นางอมิตตดาวิวาทกับนางพรามณีในหมู่บ้านนั้น เพราะถูกเยาะเย้ยว่านางมีสามีแก่
นางจึงคิดลบล้างความอับอายของตนโดยรบเร้าให้ชูชกไปขอสองกุมารมาเป็นทาส
๖. กัณฑ์จุลพน
ชูชกเดินทางไปขอสองกุมาร
ผ่านด่านที่เจตบุตรเฝ้าอยู่ ชูชกหลอกลวงจนพราหมณ์เจตบุตรหลงเชื่อว่าชูชกเป็นทูต
จึงชี้ทางผ่านป่าต้นทางที่จะไปยังอาศรมของพระเวสสันดรให้ชูชก
๗. กัณฑ์มหาพน
ชูชกเดินทางต่อมาได้พบพระอัจจุตฤาษี
ก็หลอกลวงให้ฤาษีหลงเชื่อและพระฤาษีพรรณนาป่าใหญ่บริเวณเขาวงกตใกล้พระอาศรมของพระเวสสันดรให้ชูชกฟัง
เป็นการชี้ทางให้ชูชกเดินทางต่อไป
๘. กัณฑ์กุมาร
พระนางมัทรีฝันร้าย
ให้พระเวสสันดรทำนายฝันให้ แล้วนางก็ออกไปหาผลไม้ ชูชกเฝ้าพระเวสสสันดรขอสองกุมาร
ชูชกเมื่อได้รับพระราชทานสองกุมารแล้ว ก็ขู่เข็ญสองกุมาร
โดยการเฆี่ยนตีแล้วลากตัวไป
๙. กัณฑ์มัทรี
พระนางมัทรีมัทรีกลับมาไม่พบสองกุมาร
ก็คร่ำครวญสลบไป พระเวสสันดรแก้ฟื้น
แล้วบอกความจริงว่าได้ให้สองกุมารแก่ชูชกไปแล้ว
๑๐. กัณฑ์สักบรรพ
พระอินทร์แปลงกายมาขอพระนางมัทรี
เมื่อพระเวสสันดรพระราชทานให้แล้ว ก็ถวายพระมัทรีคืนไว้ให้ปฏิบัติพระเวสสันดร
พระเวสสันดรทูลขอพร ๘ ประการจากพระอินทร์
๑๑. กัณฑ์มหาราช
ชูชกพาสองกุมารหลงเข้าไปในกรุงสีวีราษฎร์
ถูกจับไปเฝ้าพระเจ้ากรุงสญชัย พระเจ้ากรุงสญชัยขอไถ่ตัวสองกุมาร
ส่วนชูชกกินอาหารที่พระราชาทานเกินขนาดจนไฟธาตุแตกตาย
พระเจ้ากรุงสญชัยเตรียมยกทัพออกไปรับพระเวสสันดรคืนพระนคร
๑๒. กัณฑ์ฉกษัตริย์
พระเจ้ากรุงสญชัยไปพบพระเวสสันดร
ต่างองค์ต่างเกิดความปิติและโศกสลดจนสลบไปทั้งหกพระองค์ พระอินทร์จึงบันดาลให้เกิดฝนโบกขรพรรษตกลง
ณ บริเวณอาศรม ประพรมกษัตริย์ทั้งหกกลับพื้นขึ้น
๑๓. กัณฑ์นครกัณฑ์
พระเวสสันดรกลับคืนพระนคร
ทรงบำเพ็ญทานอันยิ่งใหญ่อีกครั้งหนึ่ง เสวยราชย์อยู่จนพระชนมายุได้ ๑๓
พรรษาก็สิ้นพระชนม์ ไปอุบัติในสวรรค์ชั้นดุสิตแล้วกล่าวถึงการมาอุบัติใหม่ คือ
กลับพระชาติมาเกิดเป็นพระสิทธัตถกุมาร บุคคลอื่น ๆ
ก็กลับชาติมาเกิดเช่นเดียวกันชูชกกลับชาติมาเกิดเป็นพระเทวทัต
นางอมิตตดากลับชาติมาเกิดเป็นนางจิญจมาณวิภาเป็นต้น
ที่มา : http://www.dhammathai.org/newspr/thesanachadok.php
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น